کلام امام صادق علیه السلام از حکمتها
حکمت دندانها
در دندان هایی که برای انسان خلق شده بیندیش.
- بعضی برنده اند برای پاره کردن غذاها
- بعضی پهن اند برای جویدن و نرم کردن آن .
این دو عمل برای دندانها قرار داده شده، چون انسان به هر دوی آنها نیازمند بود.
حکمت آب دهان از منظر امام صادق (ع)
به آب دهان و نفعی که در آن است،بیندیش!
- آب دهان، پیوسته به سوی دهان جاری است و گلو و زبان کوچک را تر نگه می دارد تا نخشکد،و باعث هلاک انسان نشود.
- همچنین اگر تری دهان نباشد که غذا را نرم و گوارا نماید، فرو بردن آن غیر ممکن می شود.
گواه این سخن، مشاهده و تجربه است.
- بدان که رطوبت مرکب غذا است. که آن را به معده می رساند. و خود به سوی صفرا جاری می شود. و این به مصلحت انسان است. چون اگر صفرا خشک گردد. انسان می میرد.
تدبیرهای شگفت از منظر امام صادق (ع)
در کارهای انسان، همچون خوردن و خوابیدن و آمیزش کردن و تدبیری که در آنها صورت گرفته، بنگر و بیندیش.
- گرسنگی، طالب غذایی است که زندگی و سرپا بودن بدن به آن بستگی دارد.
- خستگی و بی خوابی در پی خوابی است که آسایش بدن و راحتی کردن قوای جسمی در ان است.
- شهوت داشتن مقتضی آمیزش کردنی است که دوام و بقای نسل در آن است.
برای هر یک از این افعال، در طبیعت انسان محرکی قرار داده شده که خواستار آن عمل است و آن را بر می انگیزد.
اگر غذا خوردن انسان تنها به این علت بود که می دانست بدنش به غذا احتیاج دارد، و هیچ میل و کشش درونی به این کار در خود نمی یافت
می بایست بسیاری از اوقات، به خاطر تنبلی و کسالت چیزی نخورد. تا بدنش نحیف و لاغر شود.
همچنان که گاه انسان برای سلامت بدنش محتاج دارویی می شود.
اما در خوردن ان دارو سهل انگاری می کند.، در نتیجه بیماری شدت می گیرد و به مرگ می انجامد.
همچنین اگر انسان ضرورت خواب را با فکر کردن به اینکه به آسایش بدن و راحتی قوای جسمی نیاز دارد.، در نمی یافت.
چه بسا در این کار سستی می کرد. و آن را غیر ضروری می دید و بدنش روز به روز ضعیف می شد و تحلیل می رفت.
نیز اگر محرک او برای آمیزش، فرزند خواهی بود بدون میل درونی، بعید نبود در این کار کوتاهی می کرد تا جایی که نسل انسان اندک یا منقطع می گردید.
زیرا بعضی از مردم رغبتی به فرزند ندارند و ان را مهم نمی دانند.
بنگر که چگونه برای هر یک از این اعمال -که قوام و مصلحت آدمی در آنهاست.
از درون او یک محرک طبیعی آفریده شده که انسان را به ان اعمال بر می انگیزاند.
توحید مفضل ص۷۶
سلوک معنوی از طریق طب اسلامی در کلام امام صادق علیه السلام
عنوان بصری می گوید ، گفتم یا اباعبدالله! مرا سفارش و توصیه ای کن.
فرمود: تو را به نه چیز سفارش می کنم که آنها توصیه من به تمامی آرزومندان راه خداوند است و از پروردگار می خواهم که تو را در انجام آنها موفق نماید.
- سه مورد آن در مورد تربیت و تادیب نفس است.
- و سه مورد درباره صبر و بردباری
- سه مورد آخر در رابطه با علم و دانش است.
بر تو باد که این سفارشات را حفظ نمایی و در انجام آنها کوتاهی نکنی.
عنوان گوید قلبم را برای گفته هایش خالی نمودم ، آنگاه حضرت فرمودند:
اما آنچه در مورد تربیت نفس است:
- مبادا چیزی را بخوری که بدان اشتهاء نداری که این کار ، حماقت و ابلهی را به همراه دارد.
- غذا مخور مگر آنگاه که گرسنه شوی.
- چون خواستی که بخوری با نام خدا و از حلال بخور و یا داور سخن رسول خدا صلی الله علیه و آله باش که فرمودند: آدمی ظرفی را بدتر از شکمش پر نکرده است.
پس اگر ناچار به خوردن شدی ، یک سوم شکم را برای طعام ، یک سوم برای آب و یک سوم دیگر را برای تنفس قرار بده.
اما نکاتی که درباره حلم است:
- اگر کسی بگوید اگر سخنی گویی ده برابر می شنوی ، تو بگو : اگر ده تا بگویی سخنی نشنوی.
- اگر کسی تو را دشنام دهد به او بگو اگر در مورد آنچه گفته ای راستگو هستی. از خدا می خواهم که مرا بیامرزد. و اگر در آن دروغگویی از خدا خواهانم که از تو در گذرد.
- اگر کسی تو را تهدید به ناسزا گویی کند ، تو او را به خیر خواهی و مراعاتش وعده بده.
اما آنچه درباره علم است:
- آنچه را که نمی دانی از دانایان بپرس. و مبادا سوالی را برای امتحان کردن و به زحمت انداختن از آنان بپرسی.
- مبادا بر اساس خودرایی و خودمحوری دست به کاری بزنی ، در تمام کارهایی که زمینه احتیاط وجود دارد، مسیر احتیاط را رها مکن.
- از فتوا دادن (بدون علم) بگریز همان گونه که از شیر درنده می گریزی و مراقب باش گردن خود را پل عبور مردم قرار ندهی.
ای ابا عبدالله!
دیگر از نزدم برخیز به راستی که برایت خیر خواهی کردم و ذکر و وردم را از بین مبر که من مردی بد گمان به نفسم هستم و بر گذشت عمر و ساعات زندگی دقت دارم.
سلام بر پیروان هدایت باد!
برای مطالعه طب اسلامی در سیره رسول اکرم صل الله علیه و اله لطفا کلیک کنید.
منبع: کانال دفتر آیت الله تبریزیان
