بررسی آداب خوابیدن در طب اسلامی
خواب و بیداری از نیازهای اساسی انسان هستند که باید به درستی تنظیم شوند.
خوابیدن مایه ی قوت و پایداری جسم و جان است و اختلال در آن روند زندگی عادی انسان را برای انجام وظایف خود در بیداری با مشکل روبه رو می کند.
در روایات اهل بیت علیهم السلام دستور های ویژه ای درباره ی رعایت برخی حالت ها در انجام کارها ، آداب خوابیدن ، وقت خوابیدن و پرهیز از افراط و تفریط در خواب وارد شده است.
آداب خوابیدن
رسول خدا صل الله علیه و آله و سلم در خطاب به امام علی علیه السلام می فرماید: ای علی !
خوابیدن چهار گونه است:
- خوابیدن پیامبران بر پشت .
- خوابیدن مومنان بر پهلوی راست .
- خوابیدن کافران و منافقان بر پهلوی چپ .
- خوابیدن شیطان ها بر رویشان .
امام علی علیه السلام فرمودند خوابیدن چهار قسم است:
- پیامبران بر پشت دراز کشیده می خوابند ، در حالی که چشم هایشان برای دریافت وحی پروردگار نمی خوابد.
- مومن رو به قبله بر پهلوی راست می خوابد .
- پادشاهان و فرزندانشان برای گوارائی غذا بر پهلوی چپ می خوابند.
- ابلیس و برادرانش و دیوانگان و آسیب دیدگان عقلی برروی شکم می خوابند.
امام صادق علیه السلام فرمودند: هرگاه رسول خدا صل الله علیه و اله و سلم می خواست بخوابد مسواک می زد و به رختخواب می رفت و بر پهلوی راستش می خوابید و دست راستش را زیر گونه راستش می نهاد.
امام رضا علیه السلام فرمودند: قدرت و سلطنت خواب ، در مغز است و آن مایه ی پایداری و نیرومندی جسم است ، پس هر گاه خواستی بخوابی ابتدا بر سمت راست سپس بر سمت چپ بخواب و همچنین هنگام برخاستن از سمت راست برخیز.
امام صادق علیه السلام فرمودند: سالمندان در حالی بخوابند که معده آنان با غذا باشد ، پس در این صورت خواب خوشی خواهند داشت.
مکان خواب
رسول خدا صل الله علیه واله و سلم فرمودند: بر بام و جائی که محفوظ نیست ، نخوابید.
امام صادق علیه السلام می فرمایند: بر روی مرکبت مخواب ، چون زخم پشتش را سریع می گرداند و این کار حکیمان نیست ، مگر اینکه در کجاوه باشی و امکان استراحت داشته باشی.
امام کاظم علیه السلام می فرمایند: رسول خداصل الله علیه و اله و سلم کسی را که تنها در خانه بخوابد لعنت کرد.
وقت خواب
امام باقر علیه السلام فرمودند:
خواب در ابتدای روز نادانی و کودنی است .
خواب قیلوله(خواب کوتاه نیمروز) نعمت است .
خواب پس ازعصر مایه ی حماقت و ابلهی است .
خواب میان مغرب و عشا مایه ی محرومیت از روزی است.
امام علی علیه السلام فرمودند: خواب میان مغرب و عشا و پیش از طلوع مایه فقر است.
میانه روی در خواب
رسول خدا صلی الله علیه و اله و سلم فرمودند: خدای متعال سه چیز را دوست دارد:
- کم گوئی
- کم خوابی
- کم خوری
یکی از بدترین چیزهایی که درباره امتم هراس دارم ، پر خوابی است.
امام باقر علیه السلام می فرمایند: چهار چیز است که مقدار کم آنها هم بسیار است:
آتش
خواب
بیماری
دشمنی
می تواند منشا پیامد زیاد باشد.
خواب پریشان
امام صادق علیه السلام فرمودند: هر گاه کسی خوابی پریشان و ناخوشایند دید و از خواب بیدار شد پهلو به پهلو شود و این آیه را بخواند(انما النجوی من الشیطان لیحزن الذین امنوا و لیس بضارهم شیئا الا باذن الله)سپس بگوید: عذت بما عاذت به ملائکت الله المقربون و انبیاءه المرسلون و عباده الصالحون من شر ما رایت و من شر الشیطان الرجیم:به انچه فرشتگان مقرب الهی و پیامبران مرسل و بندگان شایسته خدا پناه برده اند، پناه می برم از شر خوابی که دیده ام و از شر شیطان رجیم.
توصیه های کاربردی در خصوص خوابیدن
طبق احادیث و روایات دینی، طب اسلامی چند توصیه کاربردی در خصوص خوابیدن برای شما دارد:
- به طرف قبله بخوابید.
- زمان خوابیدن دست راست را زیر گونه راست قرار دهید.
- خود را عادت دهید موقع خواب, لب ها را باز نگه دارید زیرا در عمل بازدم و بخارهایی که از داخل بدن به طرف دهان حرکت می کنند تا خارج شوند, اگر راه خروج نداشته باشند, به ریشه دندانها می زنند و آنها را خراب می کنند و همچنین باعث می شود که رنگ چهره زرد و پژمرده شود.
- هنگام خوابیدن پنبه در گوش خود قرار دهید به خصوص جایی که هوا سرد است و جایی که ممکن است حشرات به داخل گوش بروند.
- قبل از خواب, دستشویی بروید زیرا در این صورت نیاز به دارو و درمان پیدا نخواهید کرد.
- قبل از خواب وضو بگیرید.
- قبل خواب مسواک بزنید و سرمه بکشید.
با رعایت این اصول ذکر شده می توانید سلامتی خود را تضمین کنید.
برای مطالعه درمان و علل بی خوابی در طب اسلامی لطفا کلیک کنید.
منابع:الجامع الصغیر ج۲ ص۷۰۷
الفقیه ج ۱ص۵۰۲
عیون اخبار الرضا ج ۱ص۲۴۶
الکافی ج۸ص۱۴۲
مفاتیح الحیات ص۱۹۱
