دستورات طب اسلامی در مورد غذا خوردن
طب اسلامی طبق روایات و احادیث و قرآن، دستوراتی برای نحوه غذا خوردن استخراج کرده است که به شرح زیر می باشد:
>> «و لَهُم رِزقُهم فیها بُکرَهً و عَشِیّاءً»
«و برای بهشتیان، در روی زمین، روزیِ شان، (یکی) هنگام تازگی صبح و (دیگری) هنگامِ تاریکی شب است»(مریم/۶۲)
> قال ابوعبدالله علیه السلام:
«تَغَدَّ وَتَعَشَّ، وَلاَ تَأْکُلْ بَیْنَهُمَا شَیْئاً ؛ فَإِنَّ فِیهِ فَسَادَ الْبَدَنِ، أَ مَا سَمِعْتَ اللّهَ عَزَّ وَجَلَّ یَقُولُ: «لَهُمْ رِزْقُهُمْ فِیها بُکْرَهً وَعَشِیًّا»؟»
امام صادق علیه السلام فرمود:
«در آغاز صبح بخور و در آغاز شب بخور و هیچ چیزی بین آن دو نخور زیرا که همانا در این خوردن، فساد و خرابی بدن است!》
آیا گفتار خدواند عز و جل را نشنیدی که میفرماید:
« و برای بهشتیان، در روی زمین، روزیِ شان، (یکی) هنگام تازگی صبح و (دیگری) هنگام تاریکی شب است؟»
(منبع: کافی/جلد۱۲/باب الغداء و العشاء/ص۳۴۸)
باتوجه به اهمیت زمان صرف غذا خوردن در طب اسلامی و با توجه به اینکه در اکثر نسخه های شما دستور دو وعده ای کردن داده می شود.
که درمان و پیشگیری حدود ۷۰ ٪ از بیماری ها نظیر فشار خون و قند خون و چربی خون و…. است.
لذا لازم دانستیم تا در جهت عملی کردن آن چند نکته ای را به شما متذکر شویم:
- وقت غذا خوردن:
از کیفیت مواد اولیه غذا مهمتر است.
مثلا اگر شما از یک غذایی که با نمک و روغن ناسالم درست شده اما در وقت صحیح و به شکل دو وعده استفاده کنید.
بدنتان به مراتب سالمتر از کسی است که سه وعده میخورد اما مواد غذایی اش سالم است.
-
بهترین زمان صبحانه خوردن:
بلافاصله بعد از طلوع آفتاب است و تا نیمهی فاصل بین طلوع تا اذان ظهر (که به آن «بُکره» یا «تازگی صبح» میگویند)، فرصت «خوردن» و «اکل» شماست.
پس از این زمان، دیگر نباید چیزی بخورید اما نوشیدنی هیچ منعی ندارد.
برای محاسبهی «تازگی صبح» یا «بُکرِه» باید فاصلهی طلوع آفتاب تا اذان ظهر را حساب کرده
و آن را نصف کنید و عدد حاصل را به ساعت طلوع آفتاب اضافه کنید.
به عنوان مثال اگر اذان ظهر ۱۱:۵۰ باشد و طلوع آفتاب هم ۶:۳۰ باشد.
آنوقت باید ۱۱:۵۰ را منهای ۶:۳۰ دقیقه کنید که عدد حاصل میشود ۵ ساعت و ۲۰ دقیقه.
سپس آن را نصف کنید که میشود ۲ ساعت و ۵۵ دقیقه و سپس این عدد را به طلوع آفتاب اضافه کنید. (۹:۲۵=۲:۵۵+۶:۳۰) که میشود ساعت ۹:۲۵.
این ساعت، انتهای زمان «بُکرَه» همان روز است و پس از این ساعت دیگر نباید هیچ چیز خوردنی میل کنید اما نوشیدنی اشکالی ندارد.
-
باتوجه به اینکه در نسخه های شما یک و نیم الی دو ساعت بعد صبحانه دستورات خوردنی آمده.
لذا باید، صبحانه را بلافاصله پس از طلوع آفتاب بخورید (در مثال بالا ساعت ۶:۳۰)
تا فرصت داشته باشید که میوه یا خوردنی های دیگر را نهایتا تا اتمام همین زمان «بکره» یا «تازگی صبح» (که در مثال بالا ساعت ۹:۲۵ شد) میل کنید.
-
بهترین وقت شام، بعد از فضیلت عشاء می باشد که حدودا مساوی است با ۵۰ دقیقه بعد از اذان مغرب.
و باید تا قبل از نیمه شب شرعی شام خورده باشید. اما اگر به هر دلیلی شام و خوردنی های نسخه تان را نخوردید حتما حتما تا قبل از اذان صبح میل کنید.
-
نوشیدن هر گونه نوشیدنی یا چیزهایی که در روایات با واژه «شرب» به کار برده شده مانند سویق، در بین دو وعده هیچ اشکالی ندارد.
بنابراین کل دستور این چنین است:
از شب تا تازگی صبح هم «بخورید» و هم «بیاشامید» ولی از تازگی صبح تا شب فقط «بیاشامید».
زیرا که وقتی آفتاب بالا میرود بدن انسان خصوصا معده فوق العاده ضعیف میشود.
برای همین در گرم ترین حالت روز که از اذان ظهر تا عصر شرعی است استراحت و خواب قیلوله مستحب است.
و موجب هدایت این گرما به سمت مغز و در نتیجه تقویت حافظه میشود.
-
بنابراین خوردن هرگونه خوردنی یعنی هرچیزی که مصداق اکل باشد در بین دو وعده جایز نیست.
به خاطر نهی ای که از سوی امام صادق علیه السلام صادر شده است.
البته در ابتدای شروع دو وعده ای کردن، میتوانید در بین دو وعده از میوه جات استفاده کنید.
-
وعده شام بسیار بسیار مهم و ضروری تر از وعده صبحانه است.
به طوری که در روایات گفته شده:
“اگر کسی یک شب شام نخورد چه بسا نیرویی از بدنش برود که تا چهل روز باز نگردد”.
یا در جای دیگر آمده:
“شام نخوردن موجب پیری زودرس می شود”.
و به طور کل در روایات تاکید شدیدی بر خوردن شام شده حتی اگر شده به تکه ای نان و یا جرعه ای آب.
زیرا رگی در بدن به نام «رگ شام» وجود دارد که آب و غذا خوردن را پس از فضیلت عِشاء (حدودا ۵۰ دقیقه بعد اذان مغرب) جذب میکند.
که اگر در این تایم (یعنی پس از عِشاء) به آن غذا و آب نرسانید شما را نفرین کرده.
و می گوید: « تو مرا گشنه و تشنه داشتی خدا تو را گشنه و تشنه بدارد»
-
شام افراد زیر چهل سال سبک و شام افراد بالای چهل سال سنگین (یعنی مقوی) باشد. و میانسالان و پیران باید با شکم پر بخوابند.
(بر عکس تصور عموم و علم رایج) البته منظور این نیست که زیاد از حد بخورند.
چون در جای دیگر امام صادق علیه السلام فرمودند که:
“فقط یک سوم معده را از غذا پر کن و یک سوم را آب و یک سوم باقی را برای هوا بگذار”.
پس منظور از پر بودن یعنی اینکه آن یک سوم خالی نباشد.
منظور از سنگین بودن یعنی «نوع» غذا مقوی باشد مانند: آبگوشت یا حلیم و … نه اینکه حجمش زیاد باشد.
اما با این وجود خوب است جوانها و کسانی که دنبال تناسب اندام هستند حجم شام را هم کم کنند اما هرگز ترکش نکنند.
-
انسان نباید بعد از شام تا نیمه شب شرعی بیدار باشد بلکه حتما باید تا قبل از نیمه شب شرعی (پیشنهاد ما دو ساعت قبل) بخوابد.
و یک سوم باقی مانده شب، (حدود ساعت ۳) بیدار شود و دیگر تا بعد از نماز ظهر نخوابد که نام خواب در این زمان «قیلوله» است.
البته تایم خواب «قیلوله» تا عصر شرعی است و نیازی نیست که حتما بخوابید.
بلکه به یک پلک به هم زدن که مصداق عرفی استراحت باشد کافی است.
دقت شود بیداری یک سوم باقی شب خیلی خیلی مفید است.
و اثرات عالیه ای دارد خصوصا موجب نور چهره و زیبایی پوست می شود.
و بهترین تایم برای مجامعت است.
و در روایتی که از شخص معصوم از علت نورانی بودن چهره نماز شب خوانها سوال شد آمده که فرمودند:
“زیرا که در این هنگام در آسمان نوری است که جذب بدن کسانی میشود که در آن لحظه بیدارند و نماز میخوانند”.
علاوه بر اینها، پاک ترین و لطیف ترین هوا برای همین زمان است خصوصا اینکه اولین و مهمترین چیز بر مزاج انسان هوای تنفسی است.
روش دو وعده ای کردن غذا خوردن:
هر روز یک ربع الی نیم ساعت (بسته به توانتان) نهار را تاخیر بیندازید و کمی هم از مقدار آن کم کنید.
تا یواش یواش هم از حجم آن کم شده و هم زمان آن به وقت شام برسد.
مثلا اگر امروز ساعت ۱۳ ناهار میخوردید فردا ۱۳:۳۰ بخورید و همینطور هر روز نیم ساعت آن را عقب بیندازید.
*دقت کنید در همین ابتدای کار پس از تایم «بکره» یا «تازگی صبح» (که در مثال بالا ساعت ۹:۲۵ شده بود)
تا موقع نهارتان هیچ چیزی نخورید و پس از خوردن نهار هم تا ۵۰ دقیقه بعد اذان مغرب چیزی نخورید و «اکل» نکنید.
اما پس از حدود دوهفته که غذایتان دو وعده شد و نهار یواش یواش حذف شد.
دیگر از «بکره» تا فضیلت عشاء، هیچ چیزی نخورید و فقط از نوشیدنیها استفاده کنید.
> چند نکته:
✅در دستور داروی مرکب یک باید غذا خوردن دو وعده و فقط خورشت زیر باجه باشد.
بهتر است قبل از شروع به مصرف این دارو خود را دو وعده ای کنید و بعد دارو را شروع کنید.
همچنین توصیه می شود بسته دوم دارو را یک الی سه روز بعد از اتمام بسته اول شروع کنید.
✅داروهایی که روی آنها نوشته شده قبل از نهار یا بعد از نهار، برای انجام صحیح دستور دارو اجباری در خوردن نهار نیست.
بلکه میتوانید اصلا در طول روز از آنها استفاده نکنید و یا اینکه با کمی آب به شکل «شرب» استفاده کنید.
✳️افرادی که موفق به دو وعده کردن غذایشان به شکل فوق شدند فقط در یک حالت اجازه دارند تا در طول روز «خوردنی» میل کنند و آن هم قبل از حمام داغ است.
زیرا حرارت معده بالا میرود و اگر معده خالی باشد، از درون میسوزد.
ولی اگر معده ضعیفی دارید پیشنهاد میشود. قبل از حمامِ در بین روز، به جای خوردن، اندکی سویق بنوشید.
✳️افرادی که زود احساس ضعف یا گرسنگی میکنند هیچ نگران نباشند.
زیرا که میتوانند در طول روز از همه نوشیدنی های مقوی مثل:
شیرخرما و آب میوه ها و چایجوش ها و خصوصا نوشیدن سویق بهره ببرند و ضعف خود را جبران کنند.
که امام رضا (ع) فرمودند:
《سویق چه خوراک خوبی است، اگر گرسنه باشی نگهت میدارد و اگر سیر باشی غذایت را هضم میکند.》
✳️خوب است تا همگی این دستور را انجام دهیم که فواید و آثار فراوانی دارد از جمله اینکه حدود ۷۰ درصد بیماریهای بدن را درمان میکند.
کسانی که این دستور را انجام میدهند هرگز شکم نمیآورند، اندام مناسب دارند.
پوستشان روشن و شاداب میماند و همیشه پر انرژی و سرحال هستند.
و بسیار کمتر مبتلا به قند، فشار و چربی خون هم میشوند.
حتی افراد مبتلا به این بیماریها هم در صورت اجرای این دستور بسیار بسیار درمانشان تسریع میشود.
✅افراد مبتلا به ضعف یا لاغری به هیچ وجه نگران نباشند. زیرا این دستور انسان را به اعتدال میرساند.
زیرا بهترین زمان دریافت کالری از همین شب تا تازگی صبح (هنگام بکره) است.
بدین ترتیب ضعف عمومی درمان شده، و چه بسا لاغرها هم چاق شوند!
???با دستورات اسلام، زندگی خوش، راحت و آسوده داشته باشید.
منبع: کانال طب و زندگی اسلامی